Trots en hoogmoed
Naar een artikel van Edward Payson, 1783-1827
Ze steken trots hun neus in de lucht. Ze zeggen: “Er is geen God. Ons kan niets gebeuren.” Ze denken er verder niet over na.
Psalm 10:4
Waarom zoekt een ongelovig mens toch niet naar de kennis van God? Het antwoord is niet moeilijk te raden: het komt door trots en een hoogmoedig hart. Voor een hoogmoedig mens is God een onaangenaam en ongewenst begrip, waar hij liever niet over denkt.
Maar wat is hoogmoed dan precies? Het is een te hoge dunk van zichzelf. En dat verklaart veel. Hoogmoed ziet zichzelf als het centrum van het leven en is daarom ongeduldig tegenover een rivaal, heeft grote moeite met een meerdere en kan in principe geen meester verdragen.
Als de hoogmoed in het menselijk hart regeert, wil zo’n mens:
* Geen God boven zich zien
* Geen andere wet erkennen dan de eigen wil
* Geen andere leiding volgen dan de eigen neigingen
Hoogmoed is dan ook een verfoeilijk iets, maar leeft in zekere mate in ieder menselijk hart. Het bracht Satan ertoe om tegen zijn Schepper in opstand te komen. In het paradijs besloten onze eerste ouders dat het zo’n gek idee nog niet was om zelf als God te worden en door de hele Bijbel heen kunnen we over de gevolgen van deze hoogmoed lezen.
Als je eerlijk en goed over de natuur van hoogmoed nadenkt, zul je spoedig begrijpen dat niets pijnlijker kan zijn voor een hoogmoedig hart dan de gedachten aan een wezen zoals God. Het idee dat er iemand is die …:
* Oneindig machtig, rechtvaardig en heilig is,
* Die niet kan worden weerstaan, bedrogen of misleid.
* Die naar Zijn eigen soevereine welbehagen over alle schepselen en gebeurtenissen beslist,
* Die trots haat en vastbesloten is om die te vernederen en te straffen.
Zo’n wezen vervult de trotse mens met gevoelens van afschuw en afkeer. Voor de trotse mens is God zijn grote vijand die hij moet vrezen. Maar de kennis van God kan alles veranderen. Dat genezende Woord van God schijnt met hemels licht in de donkerste delen van het hart en brengt ons oog in oog met de waarheid. Dat licht leert ons dat wij een meerdere hebben, dat wij God niet zijn, en dat er een Meester is wiens macht wij niet kunnen weerstaan.
Aanvaarden we dat of blijven we er toch voor wegrennen?
Wegrennen kan, maar het einde van die weg is eeuwige ellende. Want ondanks de tegenstand van menselijke hoogmoed zal Gods raad toch standhouden en zal God uiteindelijk toch altijd doen wat Hij wil.
Dit is een waarheid die de trotse, ongelovige harten kwelt, en daarom haten zij de kennis van God die deze waarheden leert en onderwijst. Daarom vertikt ongeloof het om Gods kennis te zoeken. Integendeel, het wil alle gedachten aan Hem liever uit de gedachten bannen. En als er dan toch over God gepraat moet worden, beweert een ongelovig mens dat God precies zo is als hijzelf.
Zo stort trots zichzelf alleen maar in het slijk en terwijl hij een troon voor zichzelf probeert op te richten, ondermijnt hij de grond waarop hij staat en graaft zo zijn eigen graf.
Vrienden, pas daarom boven alles op voor hoogmoed. Pas op dat je er niet ongemerkt aan toegeeft, want hij is de meest geheime, subtiele en verraderlijke van alle zonden.
